Điểm Tựa Của Lịch Sử

Tôi đứng nhìn người đàn ông cho bầy chim biển ăn khi mặt trời vừa bắt đầu lặn. Bầy chim bay chấp chới theo từng đợt tung bánh của người đàn ông nọ. Tiếng cánh quạt vào trong khoảng không mạnh mẽ, tiếng chao chác của bầy chim đi vào tai tôi, chạy thẳng ra mắt và chỉ dừng lại khi bắt gặp trên bãi cát những bóng chim mềm mại co giật.

Người đàn ông quay lại mỉm cười. Có lẽ ông đã rất chăm chú nên không biết có người đang quan sát mình. Người đàn ông ngồi xuống mỏm đá nhỏ. Tôi cũng ngồi xuống. Và mặt trời tiếp tục lặn.

Chúng tôi ngồi như vậy cho đến khi tôi nghe người đàn ông lên tiếng bắt chuyện. Ông vẫn thường ra đây vào giờ này. Chính xác là hơn giờ này nửa tiếng. Cho chim ăn và ngắm mặt trời lặn. Tôi ít khi ra đây. Nhà tôi ở rất xa. Tôi đi làm muộn và thường về nhà rất trễ. Ông ta sống một mình. Tôi sống với nhiều người khác.

Người đàn ông ra hiệu cho tôi ngồi yên và bỏ đi. Bầy chim bây giờ đã đậu trên ghềnh đá xa xa. Chúng đi lại thì thầm. Thỉnh thoảng có một con liệng xuống nhập bọn. Người đàn ông quay trở lại với cái túi da. Ông lôi từ trong ra một cái mấy ảnh to kỳ vĩ. Tôi bất chợt né sang bên khi ông chĩa nó vào mặt.

_ Ông là nhiếp ảnh gia à?

Người đàn ông không trả lời nhưng nháy mắt bí hiểm. Ông đưa tôi một xấp hình. Như bất cứ người lịch sự nào khác, tôi lật từng tấm chậm rãi. Phải mất một lúc khá lâu tôi mới nhận ra rằng hàng trăm tấm hình này đều chụp mỗi một cảnh: giao lộ. Một giao lộ duy nhất, dành cho người đi bộ và chắc chắn vào lúc nó đông đúc nhất. Tôi dừng lại thích thú vì phát hiện này. Người đàn ông giật xấp hình trên tay. Hơi bất ngờ với cử chỉ tự vệ đó, tôi ngước nhìn dò hỏi.

_ Tưởng ông muốn giữ chúng.
_ Không, nhưng tôi nghĩ là đẹp. Làm thế nào ông có thể chụp từ trên cao vậy? Ở một góc thẳng đứng.
_ Tôi thuê những người lau cửa kính cao ốc. Ông ta cúi xuống và vặn người ngẩng mặt lên như tự nhìn mình từ phía dưới giao lộ. Trên cao kia là cái lồng sắt, ông đang nhoài người ra hết cỡ.

Mỗi chấm đen trên ảnh là một cái đầu người. Có lẽ đang di động vì sau chúng là những vệt trắng nhờ nhờ.

_ Đó, tôi gọi chúng là những nhát chém. Người đàn ông cười thành tiếng. Ông thấy không, ông ta chỉ vào một chấm đen, ngay trước khi thằng này cắt vào chỗ đó, đứa khác đã chém qua rồi. Có khi thằng này chém vào chính chỗ của nó hồi thứ Hai tuần trước. Nó mặc bộ vét màu đen, cà vạt sọc chéo màu xanh thẫm, đeo kính Versace. Nó làm ở cái nhà băng cách đó hai khu phố. Còn kia là một con đĩ. Nó đang đi ăn trưa.

Tôi không thể nào phân biệt được. Chỉ là những chấm đen li ti tròn tròn. Người đàn ông tiếp tục lật và giải thích vanh vách về từng chấm đen trên các tấm hình.

_ Tôi đó. Ông ta chỉ vào một chấm đen có khoanh tròn trên hình.
_ Ai chụp cho ông?
_ Máy. Tôi để chế độ tự động. Phải thả lồng sắt xuống cực nhanh mới kịp. Tôi canh hết, chỉ cần bọn thợ kéo lên đúng vào tầm đó. Tôi tính cả giờ chờ đèn. Bụp, người đàn ông chìa hai tay và nheo mắt như đang nhắm bắn, dính ngay óc.
_ Ông mặc đồ gì vào hôm đó?
_ Không nhớ, tôi chụp cái giao lộ này hàng ngàn lần. Làm sao nhớ được. Coi cái này đi, ông ta chỉ cho tôi tấm hình có nhiều đường nối chằng chịt giữa các chấm đen. Chúng tạo thành những đa giác rối rắm. Tôi luôn đó.
_ Sao vậy được?
_ Dễ ẹt. Cũng tự động, nhưng để ở chế độ thể thao. Chụp một lúc nhiều tấm. Tôi chạy lung tung như điên. Sau đó về ghép lại. Cái quan trọng là phải chụp trong cùng một thời điểm. Nếu không những người xung quanh đi mất. Không còn ý nghĩa.

Tôi ngắm kỹ bức hình. Tất cả những chấm đen khác đều đứng tại chỗ, y nguyên cái vị trí ấy. Những chấm đen được nối lại thì khác, chúng toè ra như vết bút lông với những khứa trắng sắc cạnh tua tủa. Đã hết một lượt, ông ta lật tới những tấm hình cũ, nhưng lần này với những giải thích mới. Có thể hoàn toàn, có thể một phần về một chấm đen nào đó.

_ Vậy ngay lúc đang chụp, ông có diễn dịch về những chấm đen đó không?
_ Những chấm đen nào?
_ Những người đang đi phía bên dưới.
_ Dĩ nhiên có. Mà diễn dịch là cái quái gì? Đứa nào như thế nào thì nó như thế đó. Tôi chỉ chụp cái nhát chém của nó.

Người đàn ông bỏ xấp hình lại vào trong túi da. Tôi đứng dậy hướng về phía đường lộ. Có một con chó đang ngồi giữa bãi cát tự lúc nào, lưng quay về phía mặt trời, biển, bầy chim và ghềnh đá. Một con béc-giê xám, bờm màu hung rất đẹp.

_ Ngày nào nó cũng ở đây. Tôi chưa bao giờ thấy chủ nó. Người đàn ông nói với theo.

Những đợt sóng tràn lên bãi, liếm vào lông con chó, tạo thành từng bệt bập bềnh. Tôi không hề thấy nó tỏ vẻ quan tâm. Nó đang nghĩ gì nhỉ? Có biết rằng sau lưng mình còn cả một buổi chiều. Mênh mông.

03.2008